همه چیز در مورد آسپارتام

آسپارتام نوعی شیرین کننده سنتتیک غیر ساکاریدی است که از اسید آمینه آسپارتیک اسید بدست می آید. آسپارتام معمولا در بسیاری از غذاهای کم کالری یافت می شود زیرا یک کربوهیدرات نیست. آسپارتام به دلیل شیرینی زیاد آن که 200 برابر قوی‌تر از ساکارز است، در بسیاری از مارک‌های تجاری مواد غذایی گنجانده شده است. یکی دیگر از مزایای این ماده کالری نسبتا کم آن است (4 کالری در هر گرم) که آن را به جایگزینی بسیار جالب برای قند در غذاهای رژیمی تبدیل می کند.

آسپارتام یک متیل استر از یک دی پپتید است که از دو اسید آمینه اسید آسپارتیک و فنیل آلانین تشکیل شده است. این ترکیب یک پودر بی رنگ سفید است. در حالت خشک بسیار پایدار است. اما در محلول به دی کتوپیپرازین تجزیه می شود. این ترکیب را نمی توان در غذاهایی با دمای بالا استفاده کرد.

حلالیت و پایداری آن در محیط های آبی به شدت به pH بستگی دارد. پایدارترین آن در pH 4.3 است در pH کمتر از 3.4، دی پپتید هیدرولیز می شود و زمانی که pH بالاتر از 5 باشد دی پپتید تجزیه می کند که در هر دو مورد، شیرینی از بین می رود.

فهرست مطالب

موارد استفاده آسپارتام

استفاده از آسپارتام در سراسر جهان در مواد غذایی، نوشیدنی و یا استفاده به عنوان شیرین کننده رومیزی در حدود 100 کشور تایید شده است. آسپارتام همچنین با سایر شیرین کننده های مصنوعی مانند آسه سولفام پتاسیم، سوکرالوز، سدیم ساخارین، سدیم سیکلامات ترکیب می شود. کاربردهای آن در ادامه ذکر شده است:

صنایع غذایی

نوشیدنی ها، دسرهای آماده، بستنی، شیرینی ها، آدامس، آب نبات، لبنیات، غلات صبحانه، مربا، سس ها، محصولات نانوایی، مخلوط های خشک، محصولات مبتنی بر میوه، شربت ها، روکش های شکلاتی، کارامل و تافی، هله هوله و مکمل های غذایی.

داروسازی

در داروهای OTC، قرص های ضد سرفه و مسکن های گلو، قرص های جویدنی، مولتی ویتامین ها، ملین ها و نوشیدنی های فیبردار

فواید آسپارتام چیست؟

این قند مصنوعی در عمل اساسا بدون کالری است. از آنجایی که 180 تا 200 برابر شیرین تر از قند است، مقادیر کمی برای ایجاد شیرینی مشابه قند مورد نیاز است. طعم آن شیرین است اما ته مزه تلخی مانند سایر شیرین کننده ها ندارد.

این ترکیب در غذاهای با محتوای آب متوسط اغلب بیشترین پایداری را دارد. بنابراین، در محصولات منجمد نیز بسیار پایدار است و از آنجایی که آسپارتام در دمای پخت و پز ناپایدار است، استفاده از آن به غذاها و نوشیدنی های سرد محدود می شود و برای شیرین کردن نوشیدنی های گازدار ایده آل است.

آسپارتام بهتر از سایر شیرین ‌کننده‌های مصنوعی، کیفیت ساکارز را تقلید می ‌کند (به‌عنوان مثال طعم، مدت زمان طعم و مزه کم) به همین دلیل کاربرد گسترده ای در صنایع غذایی دارد.

آسپارتام چگونه تولید می شود؟

این قند مصنوعی از ترکیب دو آمینو اسید رایج یعنی فنیل آلانین و اسید آسپارتیک تولید می شود. آنها در بیشتر غذاهای پروتئینی که ما مصرف می کنیم یافت می شوند. فنیل آلانین موجود در آسپارتام با افزودن یک گروه متیل اصلاح می شود و سپس در ترکیب با اسید آسپارتیک طی واکنش های مختلف به یک شیرین کننده پرکاربرد تبدیل می شود.

آیا آسپارتام بی خطر است؟

سال‌هاست که درباره این شیرین کننده بحث و جدل وجود دارد و سؤالات مربوط به ایمنی آن همچنان مطرح است. بسیاری از گروه های مصرف کننده ادعا می کنند که این قند مصنوعی باعث تعدادی از مشکلات سلامتی می شود که از سرگیجه، سردرد و از دست دادن حافظه گرفته تا آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس و حتی سرطان متغیر است. با این حال، با وجود این ادعاها، هیچ مدرکی مبنی بر مضر بودن آسپارتام در دوزهای توصیه شده فعلی آن وجود ندارد و همچنین سازمان غذا و داروی ایالات متحده آن را یک شیرین کننده بی خطر تایید کرده است.

موارد منع مصرف آسپارتام

افراد مبتلا به فنیل کتونوری (PKU) که یک بیماری متابولیک نادر است، باید مصرف این قند مصنوعی را کنترل کنند و غذاها و نوشیدنی های حاوی آسپارتام را به حداقل برسانند. افراد مبتلا به این بیماری فاقد آنزیم لازم برای هضم فنیل آلانین (یکی از اجزاء تشکیل دهنده آسپارتام) هستند.

مصرف روزانه قابل قبول آسپارتام

ADI برای آسپارتام 50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. بنابراین، اگر شما حدود 75 کیلوگرم وزن دارید، به 20 قوطی نوشابه رژیمی نیاز دارید تا به این مقدار برسید. این شیرین کننده در مواد تشکیل دهنده غذاهای بسته بندی شده به صورت زیر برچسب گذاری می شود: