فواید و مضرات دکستروز برای سلامتی

دکستروز یا گلوکز مهمترین قند انرژی زا در بدن است که به سرعت جذب سلول های روده می شود. کبد می تواند آن را از کربوهیدرات های دیگر سنتز کند و به صورت گلیکوژن یعنی شکلی از دکستروز با زنجیره بلند در بدن ذخیره می شود. گلبول های قرمز،  کلیه و سلول های مغز از دکستروز (گلوکز) برای تولید انرژی استفاده می کنند. دکستروز در واقع همان گلوکز(C6H12O6) است و از نظر فرمول شیمیایی حاوی شش اتم کربن است و به گروه هگزوزها تعلق دارد.

میزان گلوکز خون حدود 1% (7 تا 10 میلی گرم در میلی لیتر خون) است که توسط هورمون های انسولین و گلوکاگون تنظیم می شود. انسولین سطح گلوکز خون را کاهش می دهد و گلوکاگون باعث افزایش سطح آن می شود. افزایش سطح گلوکز منجر به هیپرگلیسمی و دفع گلوکز با ادرار (دیابت شیرین) می شود. هایپرگلیسمی باعث از دست دادن آب می شود که عوارض زیادی برای سلامتی دارد.

عوارض جانبی دکستروز برای بدن

اثرات مثبت و منفی دکستروز به سلامت کلی فرد و شرایط پزشکی او بستگی دارد. افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند باید در مصرف آن احتیاط کنند. دکستروز یک قند معمولی است که از ذرت به دست می آید. اگر به مقدار زیاد مصرف شود، می تواند سطح قند خون را افزایش دهد و می تواند خطر ابتلا به چندین بیماری را ایجاد کند.

دیابت

افرادی که با هر نوع دیابتی دست و پنجه نرم می کنند باید مراقب مصرف خود باشند زیرا می تواند سطح قند خون را افزایش دهد و مشکلات بیشتری را در این بیماران ایجاد کند. با شاخص گلیسمی 100، استفاده از دکستروز برای دیابتی ها خطرناک است زیرا سطح قند خون ممکن است بلافاصله پس از مصرف دکستروز افزایش یابد که می تواند منجر به عوارض متعددی شود.

بیماری های قلبی

افرادی که سابقه بیماری های قلبی دارند باید مراقب مصرف دکستروز و سایر قندها باشند. تحقیقات نشان داده است  که بین بیماری های قلبی و مصرف قند ارتباط مستقیمی وجود دارد.

بیماری های کلیوی

مصرف دکستروز و سایر قندها، در افرادی که از بیماری های مرتبط با کلیه رنج می برند باید به دقت کنترل شود.

افزایش وزن

مصرف بیش از حد این شیرین کننده می تواند منجر به تجمع چربی شود. دلیل این اتفاق این است که بدن قندهای ساده را فوراً متابولیزه می کند و زمانی که فرد بیش از مقدار مورد نیاز غذا می خورد، آنها را به عنوان چربی ذخیره می کند که باعث اضافه وزن می شود.

مصرف زیاد دکستروز در طولانی مدت می تواند منجر به  ایجاد مقاومت به انسولین شود. در این شرایط  گلوکز برای مدت طولانی در جریان خون باقی می ماند در نتیجه می تواند ترشح انسولین را افزایش دهد. استفاده از این قند برای مدت طولانی یا به مقدار زیاد در بیماران مبتلا به افسردگی، آکنه و سایر بیماری های پوستی باید اجتناب شود .

مصرف بیش از حد دکستروز همچنین می تواند منجر به تکرر ادرار و درد و ناراحتی معده شود .بیمارانی که در بازوها، پاها ورم دارند نیز باید از مصرف دکستروز احتیاط کنند.

فواید دکستروز برای سلامتی

این قند زمانی که در حد اعتدال مصرف شود برای سلامتی مفید است. سلول های بدن دکستروز را متابولیزه می کنند و بدن را فعال نگه می دارند. بسیاری از بدنسازان به مکمل‌های دکستروز متکی هستند تا بدن خود را با کربوهیدرات کافی بعد از تمرین پر کنند که این می تواند به افزایش متابولیسم کمک کند.

بدن می تواند این قند را به شکل گلیکوژن نیز ذخیره کند که در صورت کمبود انرژی مورد نیاز، به انرژی تبدیل شود. این روند به حفظ انرژی کمک می کند و در نتیجه می تواند عملکرد بهینه بدن را نیز تضمین کند.

این قند همچنین سریع هضم می شود به این معنی که به تجدید انرژی در زمان کوتاه کمک می کند. مصرف آن در عرض نیم ساعت پس از اتمام تمرین باعث می شود فرد احساس کند ،دوباره انرژی کافی برای انجام فعالیت های خود را بدست آورده است.

فعالیت متابولیک دکستروز

این ترکیب منبعی از کالری است که به سرعت متابولیزه می شود. در بیمارانی که دریافت خوراکی کافی ندارند همزمان با افزایش سطح گلوکز خون می تواند از دست دادن پروتئین و نیتروژن بدن را نیز کاهش دهد. این قند تولید گلیکوژن را افزایش می دهد و در صورت تجویز دوزهای کافی، کتوز را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند.

دکستروز همچنین می تواند باعث دیورز شود. محلول 5 درصد ایزوتونیک آن به صورت محیطی تجویز می شود و باعث افزایش فوری انرژی فرد خواهد شد.