سوربیتول چیست و از کاربردهای آن چه می دانید؟
سوربیتول که نام دیگر آن گلوسیتول است یک قند الکلی است که با کاهش گلوکز و تغییر گروه اتری به یک گروه هیدروکسیل اضافی به دست می آید و از این رو قند الکلی نامیده می شود. این ترکیب نوعی کربوهیدرات است. سوربیتول برخلاف شیرین کننده‌های مصنوعی یا جایگزین‌هایی قندی مانند آسپارتام، ساخارین، استویا و سایر شیرین کننده‌های مصنوعی که با مواد شیمیایی و طبیعی ساخته می شوند، به طور طبیعی در برخی از میوه ها (سیب، گلابی، میوه های خشک مانند آلو و کشمش، میوه های هسته دار مانند زردآلو و هلو و انواع توت ها) یافت می شود.
این شیرین کننده برای بهبود شیرینی و حفظ ماندگاری به غذاها اضافه می شود. همچنین می توان آن را در بسیاری از غذاهای مناسب دیابت، آدامس های بدون قند و اقلام «کم قند» یا «بدون قند» یافت.
سوربیتول بسیار آهسته جذب می شود و تنها بخشی از آن در واقع هضم می شود در نتیجه باعث افزایش ناگهانی قند خون نمی شوند زیرا آهسته تر به گلوکز تبدیل می شوند به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت قندهای الکلی را به جای سایر شیرین کننده ها انتخاب می کنند. سوربیتول در خمیر دندان و آدامس نیز استفاده می شود زیرا باعث پوسیدگی دندان نمی شود. اگرچه به طور طبیعی در برخی غذاها یافت می شود، اما در صورت مصرف بیش از حد می تواند اثر ملین داشته باشد.
فهرست مطالب
خواص فیزیکی و شیمیایی سوربیتول
- فرمول: C6H14O6
- جرم مولی: 17 گرم در مول
- چگالی: 49 گرم بر سانتی متر مکعب
- نقطه ذوب: 95 درجه سانتی گراد
- نقطه جوش: 296 درجه سانتی گراد
کاربردهای سوربیتول
سوربیتول در شربت‌های سرفه و داروهای بدون قند استفاده می شود و معمولاً در لیست مواد غیرفعال ذکر می شود. مصرف بیش از حد آن (از 10 تا 50 گرم یا بیشتر برای بزرگسالان) می تواند باعث مشکلات گوارشی شود. سوربیتول همچنین به عنوان یک شیرین کننده مغذی شناخته می شود زیرا در رژیم غذایی انرژی فراهم می کند. 2.6 کیلو کالری (11 کیلوژول) در هر گرم در مقابل میانگین 4 کیلو کالری (17 کیلوژول) قند و نشاسته، در حالی که 60٪ شیرینی را حفظ می کند. این ترکیب یک افزودنی غذایی با شماره E420 است که به عنوان شیرین کننده، امولسیفایر و مرطوب کننده طبقه بندی می شود.
به عنوان ملین
سوربیتول به عنوان یک ملین برای پیشگیری و درمان یبوست تجویز می شود. این دارو با تنظیم حرکات روده مشکلات دستگاه گوارش مرتبط با یبوست را بهبود می بخشد.
در لوازم آرایشی- بهداشتی
این قند مصنوعی به دلیل مزایای کلیدی زیر جایگاه ویژه ای در بین لوازم آرایشی مدرن دارد و به عنوان یک مرطوب کننده با کشیدن آب به داخل پوست استفاده می شود و آن را هیدراته و تغذیه می کند. این ترکیب همچنین به عنوان یک غلیظ کننده عمل می کند که فرمول یا قوام محصولات را بهبود می بخشد و مانع از بین رفتن رطوبت پوست می شود.
خواص حالت دهنده آن به درمان پوست سر کمک می کند. از خواص مغذی این قند الکلی برای درمان مشکلات پوست سر مانند شوره سر، پوسته پوسته شدن و پسوریازیس استفاده می شود.
این ترکیب تمام مواد شیمیایی و تجمع محصولات را از تارهای مو و همچنین پوست سر پاک می کند. پودر سوربیتول ارگانیک ظاهر مو را صاف، سالم، قوی و ضخیم می کند.
این ترکیب به عنوان یک سپر در برابر آسیب های پوستی عمل می کند و از پوست در برابر عوامل خارجی مانند آلودگی و مواد شیمیایی محافظت می کند. استفاده از این ترکیب به محافظت از پوست در برابر اشعه های مضر UV و مشکلات مربوط به آن کمک می کند. از پوست در برابر میکروبیوم، باکتری های مضر و عفونت محافظت می کند.
سوربیتول از نظر شیمیایی بی اثر و سازگار است و در اکثر ترکیبات شیمیایی پایدار می ماند. تحت تأثیر اسیدها و ترکیبات قلیایی قرار نمی گیرد و در دماهای بالا یا حضور آمین ها بدون تغییر باقی می ماند.
عوارض جانبی سوربیتول
مصرف مقادیر زیاد سوربیتول می تواند منجر به درد شکمی، گاز معده و اسهال خفیف تا شدید شود. این ترکیب همچنین می تواند سندرم روده تحریک پذیر و سوء جذب فروکتوز را تشدید کند.
جالب است بدانید حتی سلول ها نیز به طور طبیعی سوربیتول تولید می کنند. در صورت تولید بیش از حد در داخل سلول ها می تواند باعث آسیب شود. رتینوپاتی و نوروپاتی دیابتی ممکن است با سوربیتول اضافی در سلول های چشم و اعصاب مرتبط باشد. منبع سوربیتول در بیماران دیابتی، گلوکز اضافی است که وارد مسیر پلیول می شود.
