اسید سیتریک چیست و چه کاربردی دارد؟

اسید سیتریک به طور طبیعی در همه انواع موجودات زنده وجود دارد، از جمله انسان که روزانه 1 تا 2 پوند اسید سیتریک در بدن خود می سازد. در داخل بدن انسان، اسید سیتریک یک جزء کلیدی برای متابولیسم انرژی است. همچنین به عنوان یک ماده خام برای تشکیل سایر مواد کلیدی مورد نیاز برای حفظ حیات عمل می کند. این ماده به همان اندازه برای دنیای صنعتی مهم است، جایی که می توان از آن برای تصفیه آب، حذف رسوب آهک و موارد دیگر استفاده کرد.

اسید سیتریک برای اولین بار حداقل در دهه 1300 در میوه های اسیدی کشف شد و تا سال 1700 جدا شد. این ماده پس از خشک شدن به پودر کریستالی سفید تبدیل می شود. از سال 1800 در تولید مواد غذایی استفاده شده است. این یک ترکیب چند منظوره است، قدرت اسیدی زیادی در این مولکول کوچک 6 کربنی وجود دارد.

روش تولید اسید سیتریک

از آنجایی که برای اولین بار در مرکبات شناسایی شد، اسید سیتریک نام گرفت. اما منشأ  امروزی این ترکیب مرکبات نیست. در دهه 1920، صنایع غذایی کشف کرد که گونه‌ های خاصی از قارچ Aspergillus niger نیز سطوح بالایی از اسید سیتریک تولید می ‌کنند. در واقع، اسید سیتریک مدرن از طریق تخمیر ایجاد می‌ شود، معمولاً با رشد باکتری‌ ها بر روی ساکارز، اسید سیتریک به عنوان یک محصول جانبی تولید می شود که به عنوان مقرون به صرفه ترین و کارآمدترین رویکرد برای تولید است.

اسید سیتریک را در چه موادی می توان یافت؟

امروزه اسید سیتریک یکی از متداول ‌ترین ترکیبات مورد استفاده در صنایع غذایی و غیر غذایی است که در همه چیز از نوشیدنی ‌های انرژی ‌زا، نان گندم کامل و بستنی ‌ها گرفته تا داروسازی یافت می ‌شود. تا حدی، این محبوبیت به دلیل عملکردهای متنوعی است که انجام می دهد.

بر خلاف بسیاری از جایگزین ‌ها، این ماده بخشی از زندگی روزمره ما است. ممکن است در محصولاتی که دارای برچسب ارگانیک یا ساخته شده با مواد ارگانیک هستند، استفاده شود. برای تولیدکنندگان کالاهای مصرفی که به دنبال گزینه ای پایدارتر هستند، ماده حاصل از تخمیر ممکن است جذابیت بیشتری به عنوان یک انتخاب ایمن و زیست تخریب پذیر داشته باشد.

کاربرد اسید سیتریک

در صنعت غذا و نوشیدنی، اسید سیتریک شاید بیشتر به دلیل نقشش در طعم و مزه شناخته شده باشد. بدون تاثیر بر طعم، میزان مناسبی از ترشی را ارائه می دهد. گاهی اوقات، از آن در سطوح بسیار پایینی استفاده می ‌شود که نمی ‌توانید ترشی آن را تشخیص دهید، اما همچنان به پیچیدگی طعم نهایی می ‌افزاید. نوشیدنی ها، مخلوط نوشیدنی های پودری، آب نبات ها، مرباها و ژله ها تنها تعدادی از موادی هستند که این ماده به طور منظم برای قابلیت های طعم دهنده آن استفاده می شود.

همچنین به عنوان یک نگهدارنده و افزایش دهنده ماندگاری عمل می کند، PH غذا را کاهش می دهد و در نتیجه رشد باکتری های ناخواسته، کپک ها، قارچ ها و موارد مشابه را مهار می کند. این ترکیب به ویژه در محصولات با ماندگاری کوتاه تر مانند محصولات نانوایی، لبنیات و کاربردهای گوشتی ارزشمند است، جایی که از مواد غذایی در برابر فساد و رشد ارگانیسم های بیماری زا محافظت می کند و در عین حال طعم بهتر و ماندگاری محصول را بیشتر می کند. همچنین به طور قابل توجهی اکسیداسیون را کاهش می دهد و به ثبات رنگ کمک می کند، که استفاده از آن را به عنوان یک آنتی اکسیدان در کرم ها، مایونزها، سس ها و حتی چربی ها و روغن ها توضیح می دهد.

سایر نقش‌ های عملکردی اصلی این ماده به عنوان یک ماده شیمیایی، آن را به یک عنصر اصلی در بسیاری از کاربردهای دارویی، شوینده و صنعتی تبدیل می‌ کند.